Aromaterapi; bitkilerden elde edilen aromatik uçucu yağların fiziksel ve psikolojik iyilik hali için kullanımıdır.

Aromaterapi çoğunlukla bir tür koku terapisi olarak bilinse de aynı zamanda fitoterapinin de özel bir alanıdır. Uçucu yağlar iyi hissettirme, iyileştirme, tedavi amaçlı olarak kullanılır.

Aromaterapi; tamamen bitkilerden elde edilen yağların terapötik olarak inhalasyon yoluyla koklanarak yada diğer yollarla masaj, "friksiyon, kompres," banyo yoluyla uygulanarak destek tedavi sağlama yöntemidir.

İnsan sağlığına yönelik kullanımları için klinik aromaterapi, aromatik tıp veya uçucu yağ tedavisi de denmektedir. Uçucu yağlar, tedavi edici alan dışında; kişisel bakım, "kendini iyi hissetme" karışımlarında, koku ve gıda sektöründe de kullanılırlar.

"Aroma" günümüzde doğal olmayan aromaları, kimyasal kokuları da çağrıştırmaktadır. Oysa aromaterapide kullanılan uçucu ve sabit yağlar tamamen doğaldırlar.

Aromaterapi doğru dozlarda, doğru formülasyon ve uygulama şekli ile etkinlik ve güvenli kullanım sağlar. Kimi uzmanlar bu nedenle aromaterapi kelimesini bu alanı tanımlamakta yetersiz bulmaktadır.

Günümüzde uzmanlar aromaterapinin alternatiften çok tamamlayıcı bir sağlık metodu olduğunda hemfikirdir. İlaçların çoğunun bitki ekstreleri ya da moleküllerinden elde edildiği bir gerçektir.

Aromaterapi bir başka bakış açısıyla etken maddeleri en konsantre haliyle barındıran uçucu yağları dolaylı değil doğrudan kullanmaktır.Bu konsantrasyondan dolayı, tüm uçucu yağ kullanımları uzmanlık gerektirir.

Tarihçesi:

Bitkiler ile tedavi binlerce yıl öncesine uzanmakta.

Aromaterapinin tarihi 5000 yıllık geçmişe sahiptir.
Civanperçemi, Peygamber çiçeği, Üzüm sümbülü, Ebegümeci ve diğer bazı bitkiler Neandertal iskeletlerinin fosillerinin yanında bulunmuştur.
Bitkilerin dumanı ile hastalık ve kötülükten korunmak için kullanılmıştır.
Aromatik tıbba ilişkin en ünlü yazmalardan biri olan Ebers papirüsü 1872’de Mısır’da Thebes yakınlarında bulunmuştur.
Tutankhamon’un mezarı 1922 yılında açıldığında, 35 adet mermer parfüm kavanozu görülmüştür.
Mısırlılar mumya yapımında iç organların yerini sedir ve mirha reçineleri ile doldurmuşlardır.
Distilasyon ile uçucu yağların elde edilmesini 10.yüzyılda İranlılar tarafından keşfetmiştir.
İngiltere’de 19.Yüzyıl ortalarına kadar kekik, lavanta uçucu yağlarının hijyen sağlamak amacıyla hastanelerde kullanılmış olduğu kayıtlıdır.

Uçucu yağ nedir?
Uçucu yağlar; aromatik bitkilerin yaprak, çiçek, kök, kabuk, reçine, odun veya rizom (yumru) gibi organlarında ve özel hücrelerinde salgılanır ve depolanır. Açık bırakıldığında uçucu özelliğe sahip kompleks maddelerdir. Su buharıyla sürüklenme özelliğine sahip olup genellikle terpen veya fenilpropanoid yapısındadır ve bitkilerde çoğunlukla % 0.5-4 oranında bulunurlar.
400-500 kadar (bu sayı neyi dahil edip etmediğinize bağlı olarak değişebilir) bitkiden ticari kullanımlı uçucu yağ elde edilmektedir.

Uçucu yağlar nasıl elde edilir?

          -Distilasyon(Su, Su/ Su buharı veya sadece su buharı distilasyonu)
          -Mekanik (Presleme)

Hidrolatlar (çiçek suyu) nedir?

Su buharı distilasyonu işlemi uygulanırken toplama kabında toplanan ve içinde az miktarda uçucu yağ bulunan suya hidrolat(veya hidrosol) denir.
Hidrolatlar uçucu yağın distile suyla çalkalanması, ardından süzülmesiyle de elde edilirler. (Gül,kekik, portakal çiçeği, ölmez çiçek hidrolatlarında olduğu gibi)

Sabit yağ nedir?

Oda ısısında sıvı olanlara "sıvı”, katı olanlara da “katı” yağlar denilir. Doymamış yağ asitleri ve vitamince zengindirler. Birçok uçucu yağ doğrudan kullanılamaz. Kullanılabilmeleri için bir sabit yağda seyreltilmeleri gerekir. Sabit yağların tedavi değeri olabilmesi için mutlaka soğuk sıkma ile elde edilmiş olmaları gerekir.

Maserasyon nedir?

Maserasyon işleminde; belli bir süre sabit (taşıyıcı) yağda bekletilen bitki materyali, yağda çözülen etken maddelerini, içinde demlendiği yağa bırakır. Şifalı bitkilerle gerçekleştirilen bu sürecin son ürününe ise "maserat" denir. ​Sarı kantoron, Kalendula (Aynısefa) mesaratı gibi.

Aromaterapi Güvenlik Uyarıları

-Aromader, uygun klinik düzeyde eğitilmiş bir sağlık uzmanı tarafından önerilmedikçe, uçucu yağların içsel terapötik kullanımını (oral, vajinal veya rektal) desteklemez.
-Hamilelikte Uçucu Yağların Kullanımı: Hamilelik, doğum ve doğum sırasında uçucu yağların kullanımı konusunda farklı görüşler vardır. Aromader, aromaterapi okullarının, hamilelik sırasında pato-fizyoloji, riskler ve faydalar dahil, uçucu yağların uygun ve güvenli kullanımına ilişkin bir eğitim içermesini önermektedir.
-Tehlikeli Uçucu Yağların Listesi: Yüksek derecede toksik, kanserojen veya cilt tahriş edici maddelere neden olan bazı yağlar vardır. Dikkatli kullanılması gereken yağların listesini sağlamak bu web sayfasının kapsamı dışında kaldığından, kapsamlı bir kaynak olarak Robert Tisserand ve Rodney Young tarafından yazılan Essential Oil Safety adlı kitap önerilmektedir.
-Uçucu yağlar konsantre maddelerdir, sabit bir yağ içinde belirli oranlarda seyreltilmeden cilt üzerinde kullanımı önerilmez.

Doğal ve sentetik yağların farkı;
Doğada tek maddeden oluşmuş saf uçucu yağ yoktur. 
Uçucu yağlar çok bileşenden oluşmakta ve bu bileşenler kendi içlerinde sinerjik etki yaratmaktadır.
Doğal uçucu yağlar kendi içinde bir dengeye sahiptirler. 
Doğadaki maddenin atom dizilişiyle aynı maddenin sentetik olanında diziliş farkına bağlı olarak etki farkı bulunmaktadır.

Uçucu yağları satın alırken

Aromaterapinin Sağlığa Faydaları

Bitkilerin kabuk, yaprak, çiçek, meyve, tohum, sap, kök gibi farkli yerlerinden çeşitli yöntemlerle elde edilen güzel kokulu yağlar uçucu özellik taşırlar. Yağlar pek çok bitkiye verdikleri koku ile karakter katan, kimyasal oluşumlardır. Aromaterapik uygulamalar hastalığa tek çare bulmaktan öte, vücut ve ruh sağlığı için geniş kapsamlı bir etkileşim üzerinde tedavi öngören uygulamalardır. Vücut ve ruh, aromaterapide bir bütün ele alınır ve herhangi birinde meydana gelen bir rahatsızlık ve düzensizliğin diğeri üzerinde de olumsuz etkiler oluşturacağı kabul edilir.

Aromaterapi, organizmada dengeyi amaçlar, vücut ve zihni uyarmak yoluyla kendi kendini desteklemesi ve iyileştirmesi esasına dayanır.
-Hafızayı güçlendirir.
-Depresyonu azaltır.
-Stres ve uykusuzlukla baş etmeye yardımcı olur.